Đức Giáo hoàng viếng thăm Thổ Nhĩ Kỳ là dịp để “khơi dậy” tinh thần Công đồng Vatican II

Tác giả: Daniele Piccini

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News — Đức cha Paolo Bizzeti, nguyên Đại diện Tông tòa Anatolia, chia sẻ với Vatican News về chuyến tông du sắp tới của Đức Giáo hoàng đến Thổ Nhĩ Kỳ – một “bức tranh khảm” gồm nhiều cộng đồng tôn giáo khác nhau.

“Trong những tháng sau trận động đất, chúng tôi đã làm việc cùng nhau, phá bỏ những bức tường chia rẽ cũ và chứng tỏ rằng hình thức sâu sắc nhất của đối thoại liên tôn – như Đức Thánh Cha Phanxicô thường nói – chính là đối thoại đời sống, đặc biệt trong việc phục vụ người nghèo.”

Đức cha Paolo Bizzeti, người từng giữ chức Chủ tịch Caritas Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2019 cho đến vài ngày trước đây, vẫn luôn trân trọng sự hợp tác liên tôn đó như một trong những kinh nghiệm ý nghĩa nhất trong nhiều năm sứ vụ tại đất nước này.

Vị giám mục – từng là Đại diện Tông tòa Nghi lễ Latinh tại Anatolia từ năm 2015 đến 2024 – hiểu rõ vùng đất này hơn ai hết.

Trong cuộc phỏng vấn với Vatican News, Đức cha chia sẻ những suy tư và hy vọng của mình trước chuyến tông du sắp tới của Đức Giáo hoàng Lêô XIV đến Thổ Nhĩ Kỳ – một hành trình sẽ đưa ngài đến Ankara, Istanbul và İznik, nơi xưa kia gọi là Nicaea, nhân dịp kỷ niệm 1700 năm Công đồng Chung đầu tiên.

Đức cha Paolo Bizzeti tại trường quay Vatican News ở Rôma

Vatican News: Từ ngày 27 đến 30 Tháng 11, Đức Giáo hoàng Lêô XIV sẽ thực hiện chuyến tông du đầu tiên của ngài. Điểm đến là Thổ Nhĩ Kỳ, nơi Kitô hữu chỉ là thiểu số. Theo Đức cha, chuyến viếng thăm này mang ý nghĩa gì đối với họ?

Đức cha Paolo Bizzeti: Đích thân đến thăm đoàn chiên và mang đến sự gần gũi của Vị Mục Tử nhân lành – đó chính là mục đích của các chuyến tông du. Thổ Nhĩ Kỳ là một đất nước vô cùng quan trọng, không chỉ vì quá khứ của nó – Kitô giáo như chúng ta biết ngày nay đã được khai sinh tại Antiôkhia, bên dòng sông Orontes, thuộc Thổ Nhĩ Kỳ hiện tại – mà còn vì sức sống của Kitô hữu nơi đây. Thổ Nhĩ Kỳ là một kiểu “phòng thí nghiệm” nơi ngay cả Giáo hội Latinh cũng phải hiện diện, vừa tích cực vừa khiêm tốn.

Hỏi: Đức Giáo hoàng cũng sẽ kỷ niệm ngày thành lập Công đồng Nicaea.

Đáp: Chuyến thăm của Đức Giáo hoàng cũng là một cơ hội đại kết quan trọng, và dịp kỷ niệm Công đồng Nicaea sẽ giúp khơi dậy tinh thần đã thôi thúc các Nghị phụ Công đồng: diễn tả đức tin bằng những ngôn ngữ và khái niệm mới, đồng thời tìm kiếm những gì hiệp nhất, như Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII đã từng mời gọi. Đó là một sứ vụ mà chúng ta phải luôn khởi đầu lại.

Hỏi: Đức Giáo hoàng Lêô sẽ gặp bối cảnh tôn giáo như thế nào khi ngài đến Thổ Nhĩ Kỳ?

Đáp: Thổ Nhĩ Kỳ là một bức tranh khảm đa sắc. Ở đó có Hồi giáo chính trị, Hồi giáo truyền thống, trào lưu huyền nhiệm Sufi, phong trào Alevi, chủ nghĩa bất khả tri, hay một hình thức thần giáo nào đó đối với nhiều người – và dĩ nhiên, còn có những cộng đồng Kitô hữu thiểu số. Tuy nhiên, công việc mục vụ Công giáo bị hạn chế nghiêm trọng bởi các luật lệ và tập tục khiến việc xây dựng nhà nguyện, trung tâm giới trẻ hay cơ sở văn hóa trở nên khó khăn. Mọi sinh hoạt đều diễn ra trong vài giáo xứ được thành lập cách đây một thế kỷ theo Hiệp ước Lausanne.

Hỏi: Ngày 6-2-2023, một trận động đất mạnh 7,8 độ Richter đã xảy ra tại khu vực biên giới giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, theo các báo cáo, đã có hơn 50.000 người thiệt mạng. Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, nhưng phản ứng của Caritas Thổ Nhĩ Kỳ rất mạnh mẽ, tận tâm và hiệu quả. Đức cha có thể chia sẻ kinh nghiệm đó không?

Đáp: Con số người chết thực tế được cho là cao hơn nhiều, và hàng trăm ngàn người phải rời bỏ nhà cửa. Đó là một thảm kịch khôn lường, phơi bày sự mong manh của kiếp người, và hậu quả của nó vẫn đang đè nặng lên những cộng đồng nghèo nhất. Đối với chúng tôi tại Caritas, đó là một thử thách buộc chúng tôi phải trưởng thành nhanh chóng – dẫu không tránh khỏi khó khăn và sai sót. Nhưng chúng tôi rất vui vì đã được góp phần nhỏ bé, hợp tác với các tổ chức cứu trợ địa phương và quốc gia, và được mời đến Ankara để chính thức nhận lời cảm ơn. Đây là điều chưa từng có trước đây: Caritas được công nhận là một tổ chức giúp đỡ con người cách vô vị lợi, không phân biệt ai. Là người Công giáo, chúng tôi tự hào vì đã có thể sử dụng cách tốt nhất nguồn hỗ trợ quảng đại đến từ khắp bốn phương.

Hỏi: Công việc của Caritas Thổ Nhĩ Kỳ – vốn giúp đỡ cả người Hồi giáo và Kitô hữu không phân biệt – có ảnh hưởng tích cực nào đến mối quan hệ giữa hai tôn giáo không?

Đáp: Trong những tháng sau trận động đất, chúng tôi đã cùng làm việc, phá bỏ những bức tường chia rẽ cũ và chứng tỏ rằng hình thức đối thoại liên tôn sâu sắc nhất – như Đức Thánh Cha Phanxicô từng nói – chính là đối thoại đời sống, đặc biệt trong việc phục vụ người nghèo.

Hỏi: Đức cha nghĩ chuyến tông du của Đức Giáo hoàng sẽ có ảnh hưởng như thế nào đối với những người đang phục vụ trong Caritas Thổ Nhĩ Kỳ?

Đáp: Đối với tất cả những người làm việc trong Caritas, đây sẽ là một dịp thật đẹp để cảm nhận mình là thành phần của Dân Thiên Chúa – hiệp nhất trong phục vụ và chăm sóc những người yếu thế nhất, như các Kitô hữu vẫn luôn sống theo gương Đức Giêsu, Đấng phục vụ mọi người.