Khởi động lại nền kinh tế: Tái suy tư về kinh tế dưới ánh sáng Năm Thánh

Tác giả: Luca Iacovone

Cao Trí (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/ Vatican News — Từ ngày 28 đến 30-11, tại Castel Gandolfo, sẽ diễn ra sự kiện toàn cầu “Khởi động lại nền kinh tế” – do mạng lưới Nền Kinh tế của Thánh Phanxicô khởi xướng. Đây là một sự kiện quốc tế nhằm suy tư lại nền kinh tế dưới ánh sáng của Năm Thánh, tập trung vào công bằng xã hội, chăm sóc Trái Đất, và giải thoát khỏi gánh nặng nợ nần.

Điều gì xảy ra khi nền kinh tế dừng lại? Chúng ta không nói đến các chỉ số chứng khoán hay dữ liệu kinh tế vĩ mô, mà là về định hướng sâu xa của các hệ thống kinh tế: ý nghĩa mà chúng ta gán cho chúng, và hướng đi mà chúng dẫn dắt chúng ta.

Việc dừng lại có vẻ như là điều phi kinh tế. Thế nhưng, Năm Thánh trong Kinh Thánh lại nói với chúng ta điều đó: một thời khắc khi cơ chế sở hữu bị tạm ngưng, nợ nần được xóa bỏ, đất đai được nghỉ ngơi, và người nô lệ được giải phóng. Một thời khắc đảo ngược mọi logic thông thường để nhắc chúng ta rằng: kinh tế là công cụ, chứ không phải cứu cánh.

Biết đâu Năm Thánh cổ xưa ấy lại ẩn chứa dấu vết của một mô hình kinh tế khác – một nền kinh tế biết chấp nhận giới hạn, không tiêu hao thời gian hay con người, và tái tạo không gian cho sự quan tâm và các mối tương quan.

Một nền kinh tế chậm lại để chăm sóc Trái Đất, giải thoát lao động khỏi kiệt sức, coi nợ nần không phải là hình phạt mà là vết thương cần được chữa lành. Một nền kinh tế khám phá lại giá trị của sự đủ đầy – không chỉ đo bằng sự tăng trưởng, mà bằng khả năng kiên vững, chia sẻ và buông bỏ.

Đó chính là tầm nhìn đằng sau sự kiện Khởi động lại nền kinh tế, cuộc gặp gỡ toàn cầu do Nền Kinh tế của Thánh Phanxicô khởi xướng, diễn ra tại Castel Gandolfo từ ngày 28 đến 30-11-2025.

Nền Kinh tế của Thánh Phanxicô là một mạng lưới quốc tế gồm các nhà kinh tế trẻ, doanh nhân và những người kiến tạo thay đổi, được khởi xướng vào năm 2019 theo lời mời gọi của Đức Giáo hoàng Phanxicô. Mạng lưới quy tụ những người từ khắp các châu lục, cam kết xây dựng một nền kinh tế công bằng, toàn diện và bền vững hơn – bắt đầu từ những kinh nghiệm thực tế ở địa phương.

Đây sẽ không phải là một hội nghị truyền thống, mà là một “phòng thí nghiệm” quốc tế của việc lắng nghe, đối thoại và liên tưởng. Một nơi mà các bạn trẻ đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau cùng nhau bước đi quanh ba từ khóa chính: nghỉ ngơi, giải phóng, và tái sinh. Sự suy tư chung này bén rễ trong một cộng đồng sống động – không chỉ chia sẻ ý tưởng, mà còn thử nghiệm chúng mỗi ngày bằng cách xây dựng các mô hình kinh tế mới trong bối cảnh thực tế của chính mình.

Trong những ngày trước khi sự kiện diễn ra, nhiều tiếng nói từ cộng đồng Nền Kinh tế của Thánh Phanxicô sẽ đồng hành với hành trình này qua loạt bài xã luận ngắn đăng trên Vatican News. Mỗi bài viết sẽ tìm cách đưa hiện tại đối thoại với tinh thần Năm Thánh, bắt đầu từ những câu hỏi cấp bách: Giải phóng công việc hôm nay nghĩa là gì? Liệu còn có thể tha thứ nợ nần chăng? Trái Đất có quyền được nghỉ ngơi không?

Mỗi tiếng nói sẽ mang đến một góc nhìn khác nhau, nhưng tất cả đều xuất phát từ cùng một trực giác: Năm Thánh, với những cử chỉ cổ xưa của nó, có thể mang lại những yếu tố mới giúp chúng ta định hướng giữa các khủng hoảng hôm nay. Từ công bằng sinh thái đến phẩm giá của lao động, từ việc xóa nợ đến linh đạo của giới hạn, mỗi bài viết sẽ là một bài tập nhỏ trong sự phân định kinh tế.

Có thể sẽ không bao giờ tồn tại một nền kinh tế hoàn hảo, nhưng có những hành động có thể hướng nó về phía công bằng. Và cuối cùng, đó chính là điều mà Năm Thánh nhắc chúng ta: dừng lại không phải là lãng phí thời gian – mà là khởi đầu của một sự lựa chọn.